สามัคคีเภทคำฉันท์
สามัคคีเภทคำฉันท์
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี - สามัคคีเภทคำฉันท์ เป็นนิยายคำฉันท์ขนาดสั้น ความยาว : 410 บท ที่ นายชิต บุรทัต ได้แต่งขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2457 ในสมัยรัชกาลที่ 6 นับเป็นผลงานที่มีชื่อเสียง ได้รับการยกย่องว่าแต่งดี มีความงดงามทางวรรณศิลป์ ทั้งยังได้รับการคัดเลือกเป็นหนังสือประกอบการเรียนการสอนในวิชาภาษาไทย เป็นหนังสือดี 100 เล่มที่คนไทยควรอ่าน ประเภทบันเทิงคดี และ สารคดี
คำประพันธ์ ชนิดของฉันท์ที่ใช้แต่งกมลฉันท์, กาพย์ฉบัง, จิตรปทาฉันท์, โตฏกฉันท์, ภุชงคประยาตฉันท์, มาณวกฉันท์, มาลินีฉันท์, วสันตดิลกฉันท์, วังสัฏฐฉันท์, วิชชุมมาลาฉันท์, สัททุลวิกกีฬิตฉันท์, สัทธราฉันท์, สาลินีฉันท์, สุรางคนางค์ฉันท์, อินทรวิเชียรฉันท์, อินทรวงศ์ฉันท์, อีทิสังฉันท์, อุปชาติฉันท์, อุปัฏฐิตาฉันท์ และอุเปนทรวิเชียรฉันท์ อนึ่ง แม้จะใช้กาพย์ฉบัง แต่ก็ยังจัดในหมวดของฉันท์ได้ ทั้งนี้กาพย์ฉบังที่ใช้ในเรื่อง กำหนดเป็นคำครุทั้งหมด
เนื้อเรื่อง (เสียงอ่าน ส.02)สามัคคีเภทคำฉันท์ดำเนินเรื่องโดยอิงประวัติศาสตร์ครั้งพุทธกาล ว่าด้วยการใช้เล่ห์อุบายทำลายความสามัคคีของเหล่ากษัตริย์ลิจฉวี กรุงเวสาลี แห่งแคว้นวัชชี เนื้อความนี้มีปรากฏในมหาปรินิพพานสูตร แห่งพระไตรปิฎก และอรรถกถาสุมังคลวิสาสินี โดยเล่าถึงกษัตริย์ในสมัยโบราณ ทรงพระนามว่า พระเจ้าอชาตศัตรู แห่งแคว้นมคธ ทรงมีอำมาตย์คนสนิทชื่อ วัสสการพราหมณ์ ทรงมีดำริจะปราบแคว้นวัชชีซึ่งมีกษัตริย์ลิจฉวีครอบครอง แต่แคว้นวัชชีมีความเป็นปึกแผ่นและปกครองกันด้วยความสามัคคี
พระเจ้าอชาตศัตรู ปรึกษากับวัสสการพราหมณ์ เพื่อหาอุบายทำลายความสามัคคีของเหล่ากษัตริย์ลิจฉวี โดยการแสร้งเนรเทศวัสสการพราหมณ์ออกจากแคว้นมคธ เดินทางไปยังเมืองเวสาลี แล้วทำอุบายจนได้เข้าเฝ้ากษัตริย์ลิจฉวี และในที่สุดได้เป็นครูสอนภาษาและศิลปวิทยาแก่ราชกุมารทั้งหลาย ครั้นได้โอกาส ก็ทำอุบายให้ศิษย์แตกร้าวกัน จากความแตกร้าวของเหล่ากุมาร จึงมีการไปฟ้องร้องบิดาของตนซึ่งเป็นกษัตริย์ จึงเกิดการแตกร้าวระหว่างกษัตริย์ไปด้วย จนเกิดการวิวาท และเป็นเหตุให้ความสามัคคีในหมู่กษัตริย์ลิจฉวีถูกทำลายลง เมื่อนั้น พระเจ้าอชาตศัตรู จึงได้กรีธาทัพสู่เมืองเวสาลี สามารถปราบแคว้นวัชชีลงได้อย่างง่ายดาย โดยวัสสการพราหมณ์ เป็นผู้มาเปิดประตูเมืองให้แก่พระเจ้าอชาตศัตรู
เรื่อง สามัคคีเภทคำฉันท์
ขอขอบคุณ หอสมุดวชิรญาณ http://vajirayana.org/ ที่ได้อนุญาตให้คัดลอกเพื่อเผยแพร่
ศุภมัสดุ
ปรารมภพจน์
ฉบงง ๑๖ (เสียงอ่าน ส.03)
๏ ข้าผู้นิพันธ์พาที
เภทฉันท์อันออกบอกนาม ฯถ้อยสามัคคี ๏ ในท้ายทั้งที่มีความ
นิยมประพันธ์อันใด ฯเจตนาพยายาม ๏ แจ้งหมดปรากฏมีใน
ลิขิตรจิตร์จองแถลง ฯปัจฉิมชัดไข ๏ ปรารมภพจน์นี้ชี้แจง
ประวัติ์อุบัติ์แห่งบรรณ ฯเพื่อจักสำแดง ๏ พิมพ์ขึ้นสำเร็จเสร็จพลัน
ประสงค์สดวกโดยไว ฯทั้งรวดเร็วทัน ๏ ด้วยทุนหนังสือพิมพ์ไทย
เปนส่วนเอื้อเฟื้อเจือจาน ฯทดรองจ่ายไป ๏ ขุนสันทัดอักษรสาร
ธเกื้อธเอื้ออุดหนุน ฯบรรณาธิการ ๏ สัมฤทธิ์เพราะท่านการุญ
โดยรอบประกอบอุปการ ฯช่วยเหลือเจือจุน ๏ ผู้อื่นอีกอาทิ์เอาภาร
(เปล่ง ดิษยบุตร์) นามผจง ฯขุนนัยวิจารณ์ ๏ คุณสุดกอบโกยโดยสง
พินิจพิจารณ์จริงใจ ฯเคราะห์ล้ำจำนง ๏ สอดส่องถ่องถ้วนควรนัย
มิดีและมีขัดขวาง ฯเชิงอรรถอันใด ๏ บอกให้แก้ใหม่ไป่วาง
แก้ไขใบพิมพ์เพียรทำ ฯธุระแท้แลทาง ๏ เรียบร้อยไพเราะเพราะคำ
และตรวจและตราอาทร ฯที่ท่านแนะนำ ๏ สองท่านอันออกนามกร
พระคุณตลอดฤๅลืม ๚ะ๛ข้าจะอนุศร
นายชิต ผู้ประพันธ์ ที่ทำการหนังสือศรีกรุง วันที่ ๑ มิถุนายน พระพุทธศักราช ๒๔๕๘
เรื่อง สามัคคีเภทคำฉันท์
ขอขอบคุณ หอสมุดวชิรญาณ http://vajirayana.org/ ที่ได้อนุญาตให้คัดลอกเพื่อเผยแพร่
ศุภมัสดุ
สัททัลวิกีฬิต ฉันท์ ๑๙ (เสียงอ่าน ส04)
|
๏ พร้อมเบญจางคประดิษฐ์สฤษดิดุษฎี |
วสันตดิลก ฉันท์ ๑๔ เสียงอ่าน ส05)
| ๏ โบราณะกาลบรมะขัต ท้าวทรงพระนามะอภิไธ |
ติยรัชชเกรียงไกร ยะอชาตะศัตรู |
|
| ๏ ครอบครองมไหยศุริยเอก อาณาปวัตติบริบู |
อภิเศกประสิทธิ์ภูว์ รณะบรรพประเพณี ฯ |
|
| ๏ แว่นแคว้นมคธนคระรา ทรงราชวัตร์วิธะทวี |
ชคฤห์ราชบูรี ทศธรรมะจรรยา ฯ |
|
| ๏ แหล่งหล้ามหาอุดมะลาภ แผ่เพียงชนกกรุณะอา |
คุณะภาพพระเมตตา ทระบุตร์ธิดาตน ฯ |
|
| ๏ โปร่งปรีดิปราศอริริปู เปรมโสตถิ์ประสบวัฒนะผล |
ภพะภูมิมณฑล ศุขะด้วยพระเดชา ฯ |
|
| ๏ อำพนพระมณฑิรพระราช อัพภันตร์ก็ไพจิตระพา |
ะนิวาศน์วโรฬาร์ หิรภาคก็พึงชม ฯ |
|
| ๏ เช่นหลั่งชลอดุสิตะเท มารังสฤษดิ์ศิริอุดม |
วสถานพิมานพรหม ผิวะเทียบก็เทียมทัน ฯ |
|
| ๏ สามยอดยะเยี่ยมยละระยับ ช่อฟ้าตระการกละจะหยัน |
วะวะวับสลับพรรณ์ จะเยาะยั่วทิฆัมพร ฯ |
|
| ๏ บราลีพิลาศศุภจรูญ หางหงส์ผจงพิจิตระงอน |
นพศูลประภัศร ดุจะกวักนภาลัย ฯ |
|
| ๏ รอบด้านตระหง่านจตุรมุข กาญจน์แกมมณีกนกะไพ |
พิศะสุกอร่ามใส ฑุริย์พร่างพะแพรวพราย ฯ |
|
| ๏ บานบัฏพระบัญชระสลัก เพดาลก็ดารกะประกาย |
ฉลุลักษณ์เฉลาลาย ระกะดาดประดิษฐ์ดี ฯ |
|
| ๏ เพ่งภาพตลอดตละผนัง ยิ่งดูก็เด่นประดุจะมี |
ก็มะลังมะเลืองสี ชิวะแม้นกมลครอง ฯ |
|
| ๏ ลวดลายระบายระบุกระหนาบ แผ่เกี่ยวผกาบุษปะวัล |
กระแหนะภาพกระหนกพัน ลิและวางระหว่างเนือง ฯ |
|
| ๏ ภายใต้เศวตร์ฉัตระรัต ตั้งราชอาศนะประเทือง |
นะจรัศจรูญเรือง วรมัญจบรรจ์ฐรณ์ ฯ |
|
| ๏ ห้อยย้อยประทีปอุบะประทิน อาบอบตระหลบนิจะขจร |
รศกลิ่นชเอมอร ดุจะทิพย์สุมาลัย ฯ |
|
| ๏ คัณนาอเนกคณะอนงค์ สรรพางคะพรรณพิศะประไพ |
ศิริทรงเจริญใจ กละพิมพอับศร ฯ |
|
| ๏ เรียงรายจรูงรมยะบาท ปันเวรพิทักษ์อธิบวร |
บริจาริกากร ทิวรัตติ์นิวัทธ์วาร ฯ |
|
| ๏ โดยรอบมหานคระเล่ มั่นคงอรินทระจะราญ |
หะสิเนรุปราการ ก็ระย่อและท้อหนี ฯ |
|
| ๏ แถวถัมภะโดรณะสล้าง ชลคูประตูวรบุรี |
ระยะนางจรัลมี ณระหว่างพระภารา ฯ |
|
| ๏ เรียงป้อมและปักธวัชะราย เสาธงสถิตยะธุชะมา |
ยละค่ายก็แน่นหนา ลุตะโบกสบัดปลาย ฯ |
|
| ๏ หอรบอรินทรจะรอ มุ่งยุทธะย่อมชิวะมลาย |
รณะท้อหทัยหมาย ก็ประลาศน์มิอาจทาน ฯ |
|
| ๏ พร้อมพรั่งพฤนท์พหละรณ อำมาตย์และราชบริวาร |
พยุห์พลทหารหาญ วุฒิเสวกากร ฯ |
|
| ๏ เนืองแน่นขนัดอัศวะพา ชาญศึกสมรรถะณสมร |
หนะชาติกุญชร ชยะเพิกริปูภินท์ ฯ |
|
| ๏ ความศุขก็แสนบรมศุข ดีในผไทรัฐะบุริน |
และสนุกสนานยิน ทรรัตน์จรูญเรือง ฯ |
|
| ๏ กลางวันอนันตคณนา กลางคืนมหุศวะประเทือง |
นรคลาคระไลเนือง ดุริย์ศัพทะดีดสี ฯ |
|
| ๏ บรรสานผสมสรนินาท แซ่โสตร์สดับเสนาะฤดี |
พิณะพาทย์และดนตรี อุระเพลินเจริญใจ ฯ |
|
| ๏ เมืองท้าวและเทียบพิพยโลก เมืองท้าวและสมบุรณไพ |
ภพะแหล่งสุราลัย บุละทุกประการมาน ๚ |
|
ฉบงง ๑๖ (เสียงอ่าน ส06)
| ๏ เพื่อธรรมดำเนินเจริญการณ์ เจ็ดข้อจะคัดจัดไข ฯ |
ใช่เหตุแห่งหานิ์ | |
| ๏ หนึ่ง. เมื่อมีราชกิจใด บวายบหน่ายชุมนุม ฯ |
ปฤกษากันไป | |
| ๏ สอง. ย่อมพร้อมเลิกพร้อมประชุม ประกอบณกิจควรทำ ฯ |
พร้อมพรักพรรคคุม | |
| ๏ สาม.นั้นถือมั่นในสัม ประพฤติ์มิตัดดัดแปลง ฯ |
มะจารีตจำ | |
| ๏ สี่. ใครเปนใหญชี้แจง ก็ย้อมและน้อมบูชา ฯ |
โอวาทศาสน์แสดง | |
| ๏ ห้า. นั้นอันบุตริ์ภิริยา ประทุษฐ์กระทำข่มเหง ฯ |
ผู้อื่นก็หา | |
| ๏ หก. ที่เจดีย์ชนเกรง ก็เส้นก็บวงสรวงพลี ฯ |
เคารพยำเยง | |
| ๏ เจ็ด. พระอรหันต์อันมี ก็คุ้มก็ครองปัองกัน ฯ |
โนรัฏฐ์วัชชี | |
| ๏ พร้อมสรรพสัปดพิธนิจนิรันดร์ ณ หมู่กระษัตริย์ลิจฉวี ฯ |
สามัคคีธรรม์ | |
| ๏ อชาตศัตรูภูมี ดั่งนั้นก็ครั่นคร้ามขาม ฯ |
ทรงทราบโดยคดี | |
| ๏ ศึกใหญ่หากจะพยายาม กำลังก็หนักนักหนา ฯ |
หาญหักเอาตาม | |
| ๏ จำจักหักด้วยปัญญา อุบายทำลายมูลความ ๚ |
รอก่อนผ่อนหา |
๏ อุปชาติ ฉันท์ ๚ ๑๑ (เสียงอ่าน ส07)
| ๏ บรมกระษัตริย์ปรา กับวัสสการพราหม |
รภะการะปราบปราม ะณพฤฒิอาจารย์ ฯ |
|
| ๏ ปฤกษาอุบายดำ จะสมนิยมภาร |
ริหะทำไฉนการ ธุระปราถนาเรา ฯ |
|
| ๏ สมัคคิ์สมานมิตร์ มั่นคงจะคิดเอา |
คณะลิจฉวีเขา ชนะด้วยประการใด ฯ |
|
| ๏ ท่านวัสสการผู้ อุบายคนึงไป |
ทิชะครูฉลาดใน ก็ประจักษ์กระจ่างจินตน์ ฯ |
|
| ๏ เสนอสนองทูล แด่องคภูมิน |
กละมูลยุบลรบิล ทอชาตศัตรู ฯ |
|
| ๏ ตกลงและทรงนัด ตริเพื่อเผด็จมู |
แนะกะวัสสการครู ละสมัคคไมตรี ฯ |
|
| ๏ สมัยเสด็จว่า เสนาธิบดี |
กิจะราชะการี มุขะมวญอมาตย์ผอง ฯ |
|
| ๏ โดยศักดิฐานัน ณท้องพระโรงทอง |
ดระชั้นอนันต์นอง ขณะเฝ้าพระบทมาลย์ ฯ |
|
| ๏ สดับปกาสิต จึ่งราชะสมภาร |
วระกิจวโรงการ พจนาตถ์ประภาษไป ฯ |
|
| ๏ เราคิดจะใคร่ยก ประชุมประชิดไชย |
พยุห์พลสกลไกร รณะรัฏฐวัชชี ฯ |
|
| ๏ ฉนี้แหละเสนา คือใครจะใคร่มี |
ปติฐานะมนตรี พจะค้านประการไร ฯ |
|
| ๏ ฝ่ายพราหมณ์ก็กราบทูล นยาธิบายไข |
อดิศูริย์ณทันใด วจนัตถทัดทาน ฯ |
|
| ๏ พระราชปรารม ขอองคภูบาล |
ภนิยมมิควรการณ์ พิเคราะห์เหตุจงดี ฯ |
|
| ๏ อันซึ่งจะกรีฑา กระษัตริย์ณวัชชี |
พละทัพและไปตี ชนบทสมหมาย ฯ |
|
| ๏ มิแผกมิผิดพา ไป่ได้สดวกดาย |
กยะข้าพระองค์ทาย และจะแพ้เพราะไพรี ฯ |
|
| ๏ พวกลิจฉวีขัต ละองค์ละองค์มี |
ติยรัชชวัชชี มิตระพันธะมั่นคง ฯ |
|
| ๏ และแสนจะสามารถ ครามยุทธยรรยง |
พละอาจกระทำสง มิระย่อมิเยงใคร ฯ |
|
| ๏ เราน้อยจะย่อยยับ ฉนี้แหละแน่ใน |
ดละอัปราไชย มนะข้าพยากรณ์ ฯ |
|
| ๏ และอีกประการเล่า แคลนพาลระราญรอน |
ผิวะเขาสิคิดคลอน ทุจริตผจญเรา ฯ |
|
| ๏ เปนก่อนกระนั้นชอบ มิมีคดีเอา |
ทุษะตอบก็ทำเนา ธุระเห็นบเปนธรรม ฯ |
|
| ๏ และโลกจะล่วงวา นงเจตนาดำ |
ทะติว่าพระองค์จำ ริห์วิรุธประทุษฐ์เขา ฯ |
|
| ๏ กระนี้พระจุ่งปรา เพื่อกล่อมถนอมเกลา |
รภะภาระแบ่งเบา มิตระภาพสงบงาม ๚ |
อีทิสัง ฉันท์ ๒๐ (เสียงอ่าน ส08)
| ๏ ภูบดินทร์สดับอุปายะตาม ณวาทะวัสสการะพราหมณ์ |
และบังอาจ ฯ | |
| ๏ เกินประมาณเพราะการละเมิดประมาท มิควรจะขัดบรมราช |
ชโยงการ ฯ | |
| ๏ ท้าวก็ทรงแสดงพระองคะปาน ประหนึ่งพระราชหทัยธดาล |
พิโรธจึง ฯ | |
| ๏ ผันพระกายกระทืบพระบาทและอึง พระศัพทะสีหนาทะพึง |
สยองภัย ฯ | |
| ๏ เอออุเหม่นะมึงชิช่างกระไร ทุทาษสถุลฉนี้ไฉน |
ก็มาเปน ฯ | |
| ๏ ศึกบถึงและมึงก็ยังมิเห็น จะน้อยจะมากจะยากจะเย็น |
ประการใด ฯ | |
| ๏ อวดฉลาดและคาดแถลงเพราะใจ ขยาดขยั้นมิทันอะไร |
ก็หมิ่นกู ฯ | |
| ๏ เล่หะกากะหวาดขมังธนู บห่อนจะเห็นธวัชริปู |
ก็ท้อถอย ฯ | |
| ๏ พ่ายเพราะไภยะตัวสิกลัวจะพลอย พินาศชิพิตร์ประดิษฐ์ประดอย |
ประเด็นขัด ฯ | |
| ๏ กูก็เอกอุดมบรมกษัตริย์ วิจาระถ้วนบควรจะทัด |
จะทานคำ ฯ | |
| ๏ นี่ก็เห็นเพราะเปนอมาตย์กระทำ พระราชการะมาฉนำ |
สมัยนาน ฯ | |
| ๏ ใช่กระนั้นละไซร้จะให้ประหาร ชิวาตม์และหัวจะเสียบประจาน |
ณทันที ฯ | |
| ๏ นัคราภิบาลสภาบดี และราชบุรุษฮะเฮ้ยจะรี |
จะรอไย ฯ | |
| ๏ ฉุดกระชากกะลีอปรีชะไป บพักจะต้องกะรุณอะไร |
กะคนคด ฯ | |
| ๏ ลงพระราชอาชะญา ณ บท พระอัยการพิพากษะกฎ |
และโกนผม ฯ | |
| ๏ ไล่มิให้สถิตย์ณคามนิคม นครมหาสิมานิยม |
บุรีใด ฯ | |
| ๏ มันสมรรคสวามิภักดิใน อมิตตะลิจฉวีก็ไป |
บห้ามกัน ฯ | |
| ๏ เสร็จประกาศพระราชธูระสรรพ์ เสด็จนิวัติศุขาภิมัณฑ์ |
มหาคาร ๚ |
อินทรวิเชียร ฉันท์ ๑๑ (เสียงอ่าน ส09)
| ๏ ควรสุดจะสมเพช ที่ท่านพฤฒาจารย์ |
จิตระเวทนาการ พะกระทบประสบทัณฑ์ ฯ |
|
| ๏ โดยเต็มกตัญญู ใหญ่ยิ่งและยากครัน |
กตเวทิตาอัน ขรการณ์จะทานทน ฯ |
|
| ๏ ยินดีนิยมเพื่อ ยอมรับอดูรผล |
สละเนื้อและเลือดตน จะพะพ้องพะพานกาย ฯ |
|
| ๏ ไป่เห็นกะเจ็บแสบ มอบสัตย์สมรรถหมาย |
ชิวะแทบจะทำลาย มนะมั่นมิหวั่นไหว ฯ |
|
| ๏ หวังการ ณ แผ่นดิน ให้กิจสฤทธิ์ไป |
จะสดวกเพราะฉันใด บมิเลี่ยงฤเบี่ยงเบือน ฯ |
|
| ๏ เหลือที่จะมีใคร กัดฟันบฟั่นเฟือน |
ทมะในหทัยเหมือน สติอดสกดเอา ฯ |
|
| ๏ พวกราชมัลล์โดย สุดหัตถะแห่งเขา |
พละโบยมิใช่เบา ขณะหวดสิพึงกลัว ฯ |
|
| ๏ ยลเนื้อก็เนื้อเต้น ทั่วร่างและทั้งตัว |
พิศะเส้นก็สั่นรัว ก็ระริกระริวไป ฯ |
|
| ๏ แลหลังก็หลั่งโล เพ่งผาดอนาถใจ |
หิตะโอ้เลอะลามไหล ตละล้วนระรอยหวาย ฯ |
|
| ๏ เนื่องนับอเนกแนว เฆี่ยนครบสยบกาย |
ระยะแถวตลอดลาย ศิระพับพะกับคา ฯ |
|
| ๏ ทั้งหลายสหายมิต ทัศน์เหตุทุเรศสา |
ตะอมัจจะเสนา หศะแสนสลดใจ ฯ |
|
| ๏ สุดที่จะกลั้นโท ถ้วนหน้ามิว่าใคร |
มนะโศกะอาลัย ขณะเห็นบเว้นคน ฯ |
|
| ๏ แก้ไขและได้คืน จึ่งราชบุรุษกล |
สติฟื้นประทังตน ปกกรณ์ก็โกนหัว ฯ |
|
| ๏ เสื่อมศีศะผมเผ้า เปนเยี่ยงประหยัดกลัว |
พิศะเปล่าประจานตัว ผิมะลักจะหลาบจำ ฯ |
|
| ๏ เสร็จอาชะญาทัณฑ์ ปัพพาชนีย์กรรม |
กิจะพลันประกาศทำ ดุจะราชโองการ ฯ |
|
| ๏ บรรดาประชาชน สุดแสนจะสงสาร |
ขณะยลทิชาจารย์ สรแซ่ประสาสันทน์ ฯ |
|
| ๏ บางคนกมลอ่อน บางเหล่าวิสัยอัน |
อุระข้อนพิไรพรรณน์ กุธะเกลียดก็เสียดสี ฯ |
|
| ๏ บางพวกก็เปนกลาง บางหมู่กะรุณมี |
ยละข้างพิจารณ์ดี ณหทัยก็ให้ของ ฯ |
|
| ๏ พราหมณ์วัสสการเส ท่าทางละอย่างผอง |
กละเล่หะทำนอง นระสิ้นบสงสัย ฯ |
|
| ๏ ออกจากนครรา สู่เทศสถานไกล |
ชะคฤห์รีบจรัลไป บุระรัฏฐะวัชชี ๚ |
วิชชุมมาลา ฉันท์ ๘ (เสียงอ่าน ส10)
| ๏ แรมทางกลางเถี่อน หนึ่งใดนึกดู หลายวันถั่นล่วง นามเวสาลี |
ห่างเพื่อนหาผู้ เห็นใครไป่มี ฯ เมืองหลวงธานี ดุ่มเดาเข้าไป ฯ |
|
| ๏ ผูกไมตรีจิตร์ กับหมู่ชาวเมือง เล่าเรื่องเคืองขุ่น จำเปนมาใน |
เชิงชิดชอบเชื่อง ฉันท์อัชฌาสัย ฯ ว้าวุ่นวายใจ ด้าวต่างแดนตน ฯ |
|
| ๏ เขาแสนสังเวช แห่งท่านอาจารย์ ภายนอกบอกแผล เห็นเหตุสมผล |
สังเกตอาการ ท่าทีทุกข์ทน ฯ แน่แท้ทุพพล ให้พักอาศรัย ฯ |
|
| ๏ ข่าวคราวกล่าวกัน ลือล่ำกำจาย มนตรีกราบทูล แด่องค์ท้าวไท |
เปนอันแพร่หลาย จนแจ้งทั่วไป ฯ เค้ามูลขานไข แหล่งหล้าลิจฉวี ฯ |
|
| ๏ ทรงทราบข่าวสาสน สัญญาอาณัต ทุกไท้ราชา มาชุมนุมมี |
โดยราชดำรัส ทุ่มฆาฏเภรี ฯ อาณาวัชชี การตฤกปฤกษา ฯ |
|
| ๏ แน่นเนืองเนื่องนับ ทันใดราชผู้ เริ่มอารัมภ์พจน์ ชี้แจงจักปรา |
ลำดับโดยหมู่ เปนใหญ่ในสภา ฯ ตามบทมีมา รพภ์กันฉันใด ฯ |
|
| ๏ พราหมณ์หนึ่งซึ่งเขา พวกปัจจามิตร์ ต้องราชอาชญา จำไล่ให้ไป |
เปนเปาโรหิตย์ มาคธเขตร์ไผท ฯ หนีมาอาศรัย ฤๅรับเลี้ยงดู ฯ |
|
| ๏ พร้อมตกลงเปน บ้านเมืองของมัน แห่งรัฏฐ์วัชชี คิดมาตร์คาดมู |
ความเห็นเดียวกัน นั้นเปนศัตรู ฯ แม้มีแต้มคู ลารัมภ์ทำกล ฯ |
|
| ๏ เพื่อส่อไส้ศึก หากเห็นแยบคาย ไล่มันทันที ยากหยั่งยังปน |
ลับลึกสนธิ์สาย ผิดอย่างแผกยล ฯ แต่นี่ในฉงน ไปข้างสงสัย ฯ |
|
| ๏ รอไว้ให้หา ถ้อยท่าพาท สุดแท้แต่การณ์ สมควรอย่างไร |
เข้ามาจักมี เท็จจริงฉันใด ฯ ตามฐานเปนไป บัญชาคราหลัง ๚ |
อินทรวงศ์ ฉันท์ ๑๒ (เสียงอ่าน ส11)
| ๏ ราชาประชุมดำ ดำรัสตระบัดยัง |
ริหะโดยประการะดัง วจนัตถ์ปวัตติพลัน ฯ |
|
| ๏ ให้ราชภัฏโป หาพราหมณ์ทุพลอัน |
ริสะไปขมีขมัน บุระเนระเทศะมา ฯ |
|
| ๏ เขาพลันจรัลรีบ สิตนำทิชาจา |
จระรุดประดุจประกา ริยะสู่พระราชฐาน ฯ |
|
| ๏ จึ่งลิจฉวีรา มีราชโองการ |
ชะสภาบดีประธาน นยะปุจฉนีย์คดี ฯ |
|
| ๏ เยียใดไฉนดู ข้อใหญ่อะไรมี |
กะระครูธล่วงกะลี ทุระเหตุจะเสียจะหายน์ ฯ |
|
| ๏ จึ่งดาลอดูรพ้อง หลังไหล่สิรอยหวาย |
ขรข้องระคนระคาย คณนาอนันต์ประมาณ ฯ |
|
| ๏ ต้องทัณฑะบรรพา พรากพันธุวงศ์วาน |
ชนิย์มาก็ไกลสถาน บุตระทาระมิตร์สหาย ฯ |
|
| ๏ มาอยู่นครเรา ฤๅไรก็ยากหมาย |
จะเสาะเอารหัสอุบาย อนุมานะครันนะครู ฯ |
|
| ๏ อันราชอชาตสัต แห่งเราจะเอาภู |
คุณรัฏฐ์มคธริปู มิกะกันและกันประสงค์ ฯ |
|
| ๏ หลากเหลือจะเชื่อจิตร์ เมตตาและเต็มปลง |
ผิวะคิดประหวั่นพะวง จิตระจักประคับประคอง ฯ |
|
| ๏ หนักข้างระคางอยู่ ภายหลังก็ตั้งตรอง |
บมิรู้จะรับจะรอง ตริฤเว้นระวังระแวง ฯ |
|
| ๏ ฝ่ายวัสสการคร ให้เชื่อและชี้แจง |
ก็มธูระทูลแถลง อภิยาจนาภิปราย ๚ |
วสันตดิลก ฉันท์ ๑๔ (เสียงอ่าน ส12)
| ๏ ข้าแต่พระจอมจุฬมกุฎ ปรากฎพระยศระบุระบาย |
บริสุทธิกำจาย กิติเบิกระบือบุญ ฯ |
|
| ๏ เมตตาทยาลุศุภะกรรม สรรเสิญเจริญพระคุณะสุน |
อุปถัมภะการุญ ทระภาพพิบูลย์งาม ฯ |
|
| ๏ เปรียบปานมหรรณพะนที ร้อนกายกระหายอุทกะยาม |
รมะที่ประทังความ นระผู้ประสบเห็น ฯ |
|
| ๏ เอิบอิ่มกระหยิ่มหทยะคราว ยังอุณหะมุญจนะและเปน |
กระอุผ่าวก็ผ่อนเย็น ศุขะปีติดีใจ ฯ |
|
| ๏ อันข้าพระองค์กษณะนี้ ยิ่งกว่าและหามนุษไหน |
บมิมีจะร้อนใด ฤเสมือนเสมอตน ฯ |
|
| ๏ ใคร่เปลื้องประเทืองประนุทะทุกข์ ไร้ญาติ์และขาตมิตระสกล |
ภยะมุขจะมาดล นฤผู้จะดูดาย ฯ |
|
| ๏ โดยเดียวอดักอดุระแด ที่ซึ่งจะพึงสรณะหมาย |
และก็แก่ชรากาย อนุศรบห่อนเห็น ฯ |
|
| ๏ ทราบข่าวขจรพระกิติบา เอกอรรคกระษัตริย์สุขุมะเพ็ญ |
ระมิว่าพระองค์เปน กรุณามหาศาล ฯ |
|
| ๏ หวังเพื่อพะพิงบพิตระพึ่ง มอบกายถวายชิพิตตระปราณ |
อภิโพธิสมภาร นิจะกาละปรารมภ์ ฯ |
|
| ๏ คิดไว้บได้ประดุจะเจตน์ ขืนทำก็เท่ากะจะนิยม |
เฉภาะเหตุบเห็นสม คติผิดพิจารณ์ดู ฯ |
|
| ๏ ขึ้นชื่อกระฉ่อนบุรุษะกัก คิดคดขบถประทุษะภู |
ขละอักกตัญญู วะประเทศผไทตน ฯ |
|
| ๏ จำเปนเพราะเหลือจะทุมนัศ แห่งราชภัยพิบัติดล |
บมิน่าจะรับผล ดุจะนี้พินิจดู ฯ |
|
| ๏ เหตุเดิมก็โดยบรมะรา ปฤกษากะข้ายุคละมู |
ชอชาตะศัตรู ลิกะมุขมนตรี ฯ |
|
| ๏ จักยาตร์พยู่ห์พหละยุท เขตร์แดนพระองค์นิยมะนี |
ธะประทุษฐะย่ำยี ระประโยชน์พยายาม ฯ |
|
| ๏ ข้าบาทบจงจิตระอสัตย์ จริงอ้างกระจ่างพจนะตาม |
พิเคราะห์ชัดถนัดความ |อธิบายรบิลแจง ฯ |
|
| ๏ วัชชีนครบวระสรร รี้พลสกลพิริยแรง |
พะจะขันจะเข้มแขง รณะการะกล้าหาญ ฯ |
|
| ๏ มาคธผไทรัฐะนิกร ทั้งสิ้นจะสู้สมระราญ |
พละอ่อนบชำนาญ ริปุนั้นไฉนไหว ฯ |
|
| ๏ ดั่งอินทโคปกะผวา หิ่งห้อยสิแข่งสุริยะไหน |
มุหะฝ่า ณ กองไฟ จะมิน่าชิวาลาญ ฯ |
|
| ๏ เห็นการณ์ก็ควรยุบละขัด บัดดลบดินทร์หทยะดาล |
พจนัตถะทัดทาน ลุพิโรธะสำแดง ฯ |
|
| ๏ ลงราชทัณฑะพิธะทา ไป่ควรเฉลยนยะแถลง |
รุณะการะร้ายแรง เพราะพระองค์ก็ทรงเห็น ฯ |
|
| ๏ กราบทูลประมูลบทะประมวญ ความจริงบแต่งกละประเด็น |
ตละล้วนตลอดเปน นิระสาระพาที ฯ |
|
| ๏ ที่ดับระงับอดุระผ่อน นอกจากพระองค์อดุละส |
ก็บห่อนจะเห็นมี ตลเมตตะคุณมัย ฯ |
|
| ๏ มุ่งมาก็หมายกมละมี ครองชีวะสืบศุขะพิสัย |
สรณียะเปนไป อนุสนธิอาสัญ ฯ |
|
| ๏ มั่นปองสนองวระคุณา ในราชกิจนิจะนิรัน |
ธิมหากะรุณครัน ดระตราบสลายกาล ฯ |
|
| ๏ สุดแต่จะทรงพระกรุณา ผู้ถึงอภัพพ์ทุพละซาน |
ทนุข้าพระบทมาลย์ เสาะอุสาหะมาถึง ๚ |
วังสัฏฐ ฉันท์ ๑๒ (เสียงอ่าน ส13)
| ๏ประชุมกระษัตริย์รา คเนณทุกข์รึง |
ชะสภาสดับคนึง อุระอัตถ์ประวัติ์ประวิง ฯ |
|
| ๏ ประกอบระกำพา มิใช่จะแอบอิง |
หิระกายะน่าจะจริง กละอำกระทำอุบาย ฯ |
|
| ๏ และทุกพระองค์ใน ก็เชื่อ ณ แยบคาย |
คณะไป่ฉงนฉงาย คะรุวัสสการะพราหมณ์ ฯ |
|
| ๏ ตระบัดธรับสั่ง ละล้วนก็ควรความ |
ผิวะดั่งวจีนิยาม และมิร้ายมิแรงอะไร ฯ |
|
| ๏ อชาตะศัตร มิควรจะมีใจ |
จุฬะภูว์มคธผไท กุธะเกรี้ยวกระนี้สิหนอ ฯ |
|
| ๏ และเหตุก็เท่านั้น ระงับพิโรธรอ |
ผิจะผันจะผ่อนก็พอ พิเคราะห์เห็นบเปนกระไร ฯ |
|
| ๏ เถอะเราก็เอนด เพราะที่ธมีใจ |
ทิชะครูและเศร้าหทัย สุจริตวินิจวิจารณ์ ฯ |
|
| ๏ พะพ้องพระอาชญา มิหนำนิเทสการ |
บมิน่าจะเปนจะปาน ทวิวิธลุทัณฑะทวน ฯ |
|
| ๏ จะรับและเลี้ยงท่าน ก็จงละเว้นมวล |
อุปการ ณ ฐานะควร มละโทษประพฤติ์สุธรรม์ ฯ |
|
| ๏ ประดุจขนบข้า ทิชงคะน้อมอัญ |
ธุระราชะกิจจสรรพ์ ชลิเช่นจะชื่นจะชู ฯ |
|
| ๏ และมีพระปุจฉา ฉลองพระคุณภ |
นยะว่าก็ครา ณ ครู ธระรับพระราชธูร ฯ |
|
| ๏ สถิตย์ ณ ฐานัน ประกอบและเกื้อกูล |
ดระชั้นอะไรจะปูน ดุจะดั่งบุราณะมา ฯ |
|
| ๏ ทวิชแถลงไท ละอยู่นครรา |
กิจะในสมัยณะกา ชคฤห์ศักดิข้าธุลี ฯ |
|
| ๏ สเถียรอมาตย์ฐา พิฉินทะธารี |
นะพิจารณาคดี ดุละกิจพิพากษะการ ฯ |
|
| ๏ กระษัตริย์กเษตร์ลิจ สถาปนาฐาน |
ฉวิหล้าพระราชะทาน ยศะเทอดธุโรปถัมภ์ ฯ |
|
| ๏ และเห็นเพราะเปนครู นิศิลปศาสตร์คัม |
วุฒิรู้วิชาและชำ ภิระเพทพิเศษพิศาล ฯ |
|
| ๏ ประสิทธิดำแหน่ง นิพัทธะเอาภาร |
คะรุแห่งพระราชกุมาร อนุสิฏฐะวิทยา ๚ |
มาลินี ฉันท์ ๑๕ (เสียงอ่าน ส14)
| ๏ กษณะทวิชะรับฐา ทกาจารย์ ฯ |
นันดร์และที่วา |
|
| ๏ นิระอลสะประกอบการ และเต็มใจ ฯ |
พีริโยฬาร |
|
| ๏ จะพินิจยะคดีใด พระธรรมนูญ ฯ |
เที่ยง ณ บทใน |
|
| ๏ ละมนะอคติสีสูญ ณคลองธรรม์ ฯ |
ยุกติบาฐบูรณ์ |
|
| ๏ ลุสมยะจะแนะนำพรรค์ ธพร่ำสอน ฯ |
ราชกุมารสรรพ์ |
|
| ๏ หฤทยปริอาทร ก็โดยดี ฯ |
ชี้วิชากร |
|
| ๏ เพราะตริจะทนุถนอมปรี ระแวงใด ฯ |
ตามิไห้มี |
|
| ๏ ผิวะจะวิรุธะแคลงใน ธลิจฉวี ฯ |
ราชหทัยไท |
|
| ๏ เพราะปกรณะวิธีมี ระสงสัย ฯ |
เล่หะลับนี |
|
| ๏ คณะขัติยะและใครใคร ทิชาจารย์ ๚ |
ต่างก็ไว้ใจ |
ภุชงคปยาตร ฉันท์ ๑๒ (เสียงอ่าน ส15)
| ๏ ทิชงค์ชาติ์ฉลาดยล กษัตริย์ลิจฉวีวาร |
คเนกลคนึงการ ระวังเหือดระแวงหาย ฯ |
|
| ๏ เหมาะแก่การจะเสกสัน มล้างเหตุพิเฉทสาย |
ปวัตติ์วัญจะโนบาย สมัคคิ์สนธิ์สโมสร ฯ |
|
| ๏ ณวันหนึ่งลุถึงกา กุมารลิจฉวีวร |
ละศึกษาพิชากร เสด็จพร้อมประชุมกัน ฯ |
|
| ๏ ตระบัดวัสสการมา ธแกล้งเชิญกุมารฉันท์ |
สถานราชะเรียนพลัน สนิทหนึ่งพระองค์ไป ฯ |
|
| ๏ ลุห้องหับระโหฐาน มิลี้ลับอะไรใน |
ก็ถามการณะทันใด กถาที่ธปุจฉา ฯ |
|
| ๏ จะถูกผิดกระไรอยู่ และคู่โคก็จูงมา |
มนุษผู้กระทำนา ประเทียบไถมิใช่หรือ ฯ |
|
| ๏ กุมารลิจฉวีขัติย์ กะสิกชนกระทำคือ |
ก็รับอัตถะอออือ ประดุจคำพระอาจาย์ ฯ |
|
| ๏ ก็เท่านั้นธเชิญให้ ประสิทธิ์ศิลป์ประสาสน์สาร |
นิวัติในมิช้านาน ตลอดเลิกลุเวลา ฯ |
|
| ๏ อุรสลิจฉวีสรร และต่างซักกุมารรา |
พะชวนกันเสด็จมา ชะองค์นั้นจะเอาความ ฯ |
|
| ๏ พระอาจารย์สิเรียกไป อะไรเธอเสนอตาม |
ณ ข้างใน ธ ไต่ถาม วจีสัตย์กะพวกเรา ฯ |
|
| ๏ กุมารนั้นสนองสา เฉลยกับพระครูเปา |
ระวากย์วาทะตามเลา รุหิตย์โดยคดีมา ฯ |
|
| ๏ กุมารอื่นก็สงสัย สหายราชธพรรณ์นา |
มิเชื่อในพระวาจา และต่างองค์ก็พาที ฯ |
|
| ๏ ไฉนเลยพระครูเรา เลอะเหลวนักละล้วนนี |
จะพูดเปล่าประโยชน์มี ระผลเห็นบเปนไป ฯ |
|
| ๏ เถอะถึงถ้าจะจริงแม้ สิชวนเข้า ณ ข้างใน |
ธกล่าวแท้ก็ทำไม จะถามนอกบยากเย็น ฯ |
|
| ๏ ชรอยว่าทิชาจารย์ รหัสเหตุประเภทเห็น |
ธคิดอ่านกะท่านเปน ละแน่ชัดถนัดความ ฯ |
|
| ๏ และท่านมามุสาวาท พจีจริงพยายาม |
บกล้าอาจจะบอกตาม ไถลแสร้งแถลงสาร ฯ |
|
| ๏ กุมารราชมิตร์ผอง พิโรธกาจวิวาทการ |
ก็สอดคล้องและแคลงดาล อุบัติขึ้นเพราะขัดเคือง ฯ |
|
| ๏ พิพิธพันธะไมตรี กะองค์นั้นก็พลันเปลือง |
ประดามีนิรันดร์เนือง มลายปลาศท์พินาศปลง ๚ |
มาณวก ฉันท์ ๘ (เสียงอ่าน ส16)
| ๏ ล่วงณประมาณ หนึ่งลุนิยม เมื่ออนุสิฏฐ์ เชิญวระองค์ |
กาลอนุกรม ท่านทวิชงค์ วิทยะยง เอกะกุมาร ฯ |
|
| ๏ เธอจระตาม โดยเฉภาะใน จึ่งพฤฒิถาม ขอธประทาน |
พราหมะณะไป ห้องรหุฐาน ความพิศดาร โทษะและไข ฯ |
|
| ๏ อย่าติคะรู ท่านสิเสวย ในทินะนี้ พอหฤทัย |
หลู่พจะเลย ภัตต์กะอะไร ดีฤไฉน ยิ่งละกระมัง ฯ |
|
| ๏ ราชธก็เล่า ตามบริโภค วาทะประเทือง อาคมะยัง |
เค้าณประโยค แล้วขณะหลัง เรื่องก็ประทัง สิกขะสภา ฯ |
|
| ๏ เสร็จอนุสาสน์ ลิจฉวิหมด ถามนยะอัน จาริยะปรา |
ราชอุรส ต่างธก็มา ท่านวุฒิอา รพภะอะไร ฯ |
|
| ๏ เธอก็แถลง ความตละล้วน ต่างก็มิเชื่อ จึ่งผละใน |
แจ้งกิจะมวล จริงณหทัย เมื่อตริไฉน เหตุบมิสม ฯ |
|
| ๏ ขุ่นมนะเคือง เช่นกะกุมาร เลิกสละแยก เกลียวบนิยม |
เรื่องนฤสาร ก่อนก็ระดม แตกคณะกลม คบดุจะเดิม ๚ |
อุเปนทรวิเขียร ฉันท์ ๑๑ (เสียงอ่าน ส17)
| ๏ ทิชงค์เจาะจงเจตน์ กระหน่ำและซ้ำเติม |
กละห์เหตุยุยงเสริม นฤพัทธะก่อการ ฯ |
|
| ๏ ละครั้งระหว่างครา เหมาะท่าทิชาจารย์ |
ทินะวาระนานนาน ธก็เชิญเสด็จไป ฯ |
|
| ๏ บห่อนจะมีสา กระนั้นเสมอไน |
ระฤหาประโยชน์ใด ยะธแสร้งเสาะสนถาม ฯ |
|
| ๏ และบ้างก็พูดว่า ยุบลระบิลความ |
น่ะแน่ะข้าสดับตาม พจะแจ้งกระจายมา ฯ |
|
| ๏ ลเมิดติเตียนท่าน ระพัดทลิทท์ภา |
ก็เพราะท่านสิแสนสา วะและสุดจะขัดสน ฯ |
|
| ๏ จะแน่มิแน่เหลือ ณที่บมีคน |
มนะเชื่อเพราะยากยล ธก็ควรขยายความ ฯ |
|
| ๏ และบ้างก็กล่าวว่า เพราะทราบคดีตาม |
น่ะแน่ะข้าจะขอถาม วจะลือระบือมา ฯ |
|
| ๏ ติฉินเยาะเย้ยท่าน ระพรรณพิกลกา |
ก็เพราะท่านสิแสนสา ยะพิลึกประหลาดเปน ฯ |
|
| ๏ จะจริงมิจริงเหลือ ผิข้อบลำเค็ญ |
มนะเชื่อเพราะไป่เห็น จิตระควรขยายความ ฯ |
|
| ๏ กุมาระองค์เสา กระทู้พระครูถาม |
วนะเค้าคดีตาม ธก็แสนจะสงสัย ฯ |
|
| ๏ ก็คำบกอบการณ์ ธซักเสาะสืบใคร |
คะรุท่านจะถามไย ระบุแจ้งกะอาจารย์ ฯ |
|
| ๏ ทวิชก็บอกว่า ยุบลกะข้ากาล |
พระกุมาระโน้นขาน เฉภาะอยู่กะกันสอง ฯ |
|
| ๏ กุมารพระองค์นั้น ก็เชื่อณคำของ |
ธมิทันจะตฤกตรอง วุฒิครูและวู่วาม ฯ |
|
| ๏ พิโรธกุมารอง ยุครูเพราะเอาความ |
คะเจาะจงพยายาม บมิดีประเดตน ฯ |
|
| ๏ ก็พ้อและต่อว่า ลุโทษะสืบสน |
ทิฐิมานะเกิดจน ธิวิวาทเสมอมา ฯ |
|
| ๏ และฝ่ายกุมารหมู่ ก็แหนงประดารา |
ทิชะครูบเรียกหา ชะกุมารทิชงค์เชิญ ฯ |
|
| ๏ พระราชบุตร์ลิจ กะกันและกันเหิน |
ฉวิมิตตจิตร์เมิน คณะห่างก็ต่างถือ ฯ |
|
| ๏ ทนงชนกตน ก็หาญกระเหิมฮือ |
วุฒิล้นประเสริฐลือ มนะฮึกบนึกขาม ๚ |
สัทรา ฉันท์ ๒๑ (เสียงอ่าน ส18)
| ๏ ลำดับนั้นวัสสการพราหมณ์ เล่ห์อุบายงาม |
ธก็ยุศิษยะตาม ฉงนงำ ฯ |
|
| ๏ ปวงโอรสลิจฉวีดำ คัญประดุจคำ |
ริหะวิรุธะและสำ ธเสกสัน ฯ |
|
| ๏ ไป่เหลือเลยสักพระองค์อัน ขาดสมรรคพันธ์ |
มิละปิยะสหฉันท์ ก็อาดูร ฯ |
|
| ๏ ต่างองค์นำความมิงามทูล แห่ง ธ โดยมูล |
พระชนกะอดิศูริย์ ปวัตติ์ความ ฯ |
|
| ๏ แตกร้าวกร้าวร้ายก็ป้ายปาม ทีละน้อยตาม |
ลุวระบิดระลาม ณเหตุผล ฯ |
|
| ๏ ที่เชื่อฟังพจน์อุรสตน สืบจะหมองมล |
นฤวิเคราะหะเสาะสน เพราะฉันใด ฯ |
|
| ๏ แลทั้งท่านวัสสการใน เสริมเสมอไป |
ขณะยละจะเหมาะไฉน สดวกดาย ฯ |
|
| ๏ หลายอย่างต่างกลธขวนขวาย วัญจโนบาย |
ระบิละยุปริยาย บเว้นครา ฯ |
|
| ๏ ครั้นล่วงสามปีประมาณมา ลิจฉวีรา |
คณขัติยะประดา ชะทั้งหลาย ฯ |
|
| ๏ สามัคคีธัมมะทำลาย สรรพะเสื่อมหายน์ |
มิตระภิทนะกระจาย ก็เปนไป ฯ |
|
| ๏ ต่างองค์ทรงแคลงระแวงใน ผู้พิโรธใจ |
พระหฤทยะนิสัย ระวังกัน ๚ |
สาลินี ฉันท์ ๑๑ (เสียงอ่าน ส19)
| ๏ พราหมณ์ครูรู้สังเกต ราชาวัชชีสรร |
ประจักษ์เหตุตระหนักครัน พะจักสู่พินาศสม ฯ |
|
| ๏ ยินดีบัดนี้กิจ ทำมาด้วยปรากรม |
จะสัมฤทธิ์มนารมณ์ และอุตสาหะแห่งตน ฯ |
|
| ๏ ให้ลองตีกลองนัด เชิญซึ่งส่ำสากล |
ประชุมขัตติย์มณฑล กษัตริย์สู่สภาคาร ฯ |
|
| ๏ วัชชีภูมีผอง ทุกไท้ไป่เอาภาร |
สดับกลองกระหึมขาน ณกิจเพื่อเสด็จไป ฯ |
|
| ๏ ต่างทรงรับสั่งว่า เราใช่เปนใหญู่ใจ |
จะเรียกหาประชุมไย ก็ขลาดกลัวบกล้าหาญ ฯ |
|
| ๏ ท่านใดที่เปนใหญ่ พอใจใคร่ในการ |
และกล้าใครบเปรียบปาน ประชุมชอบก็เชิญเขา ฯ |
|
| ๏ ปฤกษาหาฤๅกัน จักเรียกชุมนุมเรา |
ไฉนนั้นก็ทำเนา บแลเห็นประโยชน์เลย ฯ |
|
| ๏ รับสั่งผลักไสส่ง ไป่ได้ไปดั่งเคย |
และทุกองค์ธเพิกเฉย สมรรคเข้าสมาคม ๚ |
อุปัฏฐิตา ฉันท์ ๑๑ (เสียงอ่าน ส20)
| ๏ เห็นเชิงพิเคราะห์ช่อง พราหมณ์เวทะอุดม |
ชนะคล่องประสบสม ธก็ลอบแถลงการณ์ ฯ |
|
| ๏ ให้วัลลภะชน กราบทูลนฤบาล |
คมะดลประเทศฐาน อภิเผ้ามคธไกร ฯ |
|
| ๏ แจ้งลักษณะสา วัชชีบุระไก |
สนะว่ากระษัตริย์ใน วละหล้าตลอดกัน ฯ |
|
| ๏ บัดนี้สิก็แตก ไป่เปนสหะฉัน |
คณะแผกและแยกพรรค์ ทะเสมือนเสมอมา ฯ |
|
| ๏ โอกาศเหมาะสมัย นี้แล้วก็ยากหา |
ขณะไหนประดุจครา จะลุได้สดวกดี ฯ |
|
| ๏ ขอเชิญวระบาท ฑาทัพพละพี |
พยุห์ยาตร์เสด็จกรี ริยะยุทธะโดยไว ๚ |
สุรางคณางค์ ๒๘ (เสียงอ่าน ส21)
| ๏ บพิตร์อชา ชะรัฏฐะไกร พระราชหทัย บเปรียบบปาน ฯ |
ตะสัตตุรา สดับณสาสน์ ธปรีดิใด |
|
| ๏ พระเผยประภาษ บดีประธาน พหลทหาร ประดังประดา ฯ |
กะมุขอมาตย์ ตระเตรียมสกล สมรรถะชาญ |
|
| ๏ สพรึบสพรั่ง ณซ้ายและขวา ก็ตรวจก็ตรา ก็มากประมาณ ฯ |
ณหน้าและหลัง ละหมู่ละหมวด ประมวญกะมา |
|
| ๏ นิกายเสบียง พโลปการ ฑะสรรพะภาร กะเรียกระดม ฯ |
ก็พอก็เพียง และสัตถะภัณ จะยุทธะราญ |
|
| ๏ ประชุมพยูห์ กระหยิ่มนิยม มนาภิรมย์ มิท้อริปู ฯ |
กระเกริกกระกรู ละล้วนสง่า บขามระทม |
|
| ๏ สมานสมัคคิ์ จะรบศตรู พระจุฬภูว์ พระเกียรดิ์ไผท ฯ |
ระเริงและรัก ฉลองพระคุณ พิไชยะชู |
|
| ๏ จะดีจะงาม ประยุทธะไกร ละคร้านไฉน บุรุษสมัญญ์ ฯ |
เพราะเข้าสนาม เหมาะนามทหาร และสมกะใจ |
|
| ๏ ก็โห่และฮึก ประกวดประชัน ประมาณอนันต์ พะเตรียมคระไล ๚ |
ประหัฏฐ์คะคึก ณท้องพระลาน อเนกะสรร |
โตฏก ฉันท์ ๑๒ (เสียงอ่าน ส22)
| ๏ ประลุฤกษะมหุดิ์ รณรงคะวิไช |
ทินะอุตตมะไกร ยะดิถีศุภะยาม ฯ |
|
| ๏ ทิชะพฤฒิปุโร ก็ประกอบกิจะตาม |
หิตโกวิทะพราหมณ์ นิติไสยะพิธี ฯ |
|
| ๏ ทนุเพื่ออภิมง ศิริวัฑฒนะกรี |
คละสงเคราะห์ทวี ฑะเผด็จดัษกร ฯ |
|
| ๏ บุรพัณหะสมัย นฤนารถอดิศร |
ลุอุทัยระวิวร ธเสด็จสระสนาน ฯ |
|
| ๏ วรองค์อภิมัณฑ์ ดุจะขัตติย์บุราณ |
ศุภะสรรพะประการ รณะยุทธะนิยม ฯ |
|
| ๏ พระเสด็จรัฐะยา ฐิตะเกยชยะชม |
บทะคลาอนุกรม พละพฤนทะนิกร ๚ |
ฉบงง ๑๖ (เสียงอ่าน ส23)
| ๏ เนมิตต์เชษฐวิทยุตดร มหุดิ์อุดมดีดล ฯ |
รอพอบวร | |
| ๏ ให้ฆาฏฆ้องไชยมงคล เฉลิมพระฤกษ์เบิกธง ฯ |
คำรบสามหน | |
| ๏ ทุ่มอินทรเภรีเร่งคง มะโหระทึกคฤกโครม ฯ |
คาบลาล้วนลง | |
| ๏ ดุริยางค์ดนตรีนี่ประโคม กระหึมสนั่นบรรสาน ฯ |
สังข์แตรแซ่โหม | |
| ๏ ราชามาคธภูมิบาล ประเสริฐสง่างามทรง ฯ |
เถลิงหลังคชาธาร | |
| ๏ ควรขัตติยยานยรรยง สหัสสนัยน์ใดปาน ฯ |
เพียงพาหนาศน์องค์ | |
| ๏ ครบเต็มเครื่องตั้งหลังสาร ละล้วนบรรเจิดเฉิดฉัน ฯ |
กูบแพรแลลาน | |
| ๏ โอภาษอาภรณ์อรรคภัณฑ์ ก็เลิศก็ล้ำลำยอง ฯ |
คชลักษณ์ปิลันทน์ | |
| ๏ แพร้ว ๆ พราย ๆ ข่ายกรอง และพู่สุพรรณสรรถกล ฯ |
ก่องสกาวดาวทอง | |
| ๏ สองพลุกสุกวะลัยเลอยล และปกขนองซองหาง ฯ |
ลาดพัตถ์รัตคน | |
| ๏ งวงเสยเงยเศียรส่ายพลาง สง่าบล้ากำลัง ฯ |
เทอดทันต์ท่าทาง | |
| ๏ ขุนคอคชคุมกุมอัง ขุนควาญประจำดำรี ฯ |
กุษกรายท้ายยัง | |
| ๏ เครื่องสูงครบสรรพ์อันมี พยุหบาตรยาตรา ฯ |
ตามบุรพประเพณี | |
| ๏ จาตุรังคิกะแสนเสนา ตลอดตลึงแลลาน ฯ |
เนื่องสุดสายตา | |
| ๏ ขุนคชขึ้นคชชินชาญ ละตัวกำแหงแขงขัน ฯ |
คุมพลคชสาร | |
| ๏ เคยเศิกเข้าศึกฮึกครัน คำรนประดุจเดือดดาล ฯ |
เสียงเพรียกเรียกมัน | |
| ๏ อร่ามเรืองด้วยเครื่องอลังการ ก็ขี่กะรีดำเนิน ฯ |
นายขอหมอควาญ | |
| ๏ พลหัยพิศเห็นเช่นเหิน เดาะเตือนก็เต้นตีนซรอย ฯ |
หาวเหาะเหยาะเดิน | |
| ๏ ต่างตัวดีดโลดโดดลอย จะควบประกวดอวดพล ฯ |
เลิงเล่นเผ่นคอย | |
| ๏ สีกายฝ้ายแซมแกมขน กระเลียวและเหลืองแดงพรรณ ฯ |
ดำบ้างด่างปน | |
| ๏ โสภาอัศวาภรณ์สรรพ์ ณะเด่นดำกลกาญจน์มณี ฯ |
ตาบหน้าพร่าวรร | |
| ๏ ยาบย้อยห้อยพู่ดูดี ศะคาดกนกแนมเกลา ฯ |
ขลุมสวมกรวมศี | |
| ๏ สายถือสายง่องถ่องเพรา งามทั้งพะนังโกลนอาน ฯ |
คล้องสอดสายเหา | |
| ๏ ขุนอัศว์อาตม์โอ่โอฬาร ประหนึ่งจะโถมโจมแทง ฯ |
รำทวนเทอดปาน | |
| ๏ ต่างขับแสะขี่เข้มแขง ดุรงค์วิธีโรมรณ ฯ |
ควงแส้สำแดง | |
| ๏ ดาษดาคลาคล่ำส่ำพล อเนกคแนนคัณนา ฯ |
บทจรอนนต์ | |
| ๏ ปลุกเศกเลขยันต์ว่านยา ประสิทธิขลังทั้งกาย ฯ |
อาคมคาถา | |
| ๏ เสื้อผ้าสารพัดจัดหลาย ก็มีละอย่างต่างกัน ฯ |
หมู่หมวดมากมาย | |
| ๏ แรงหัดถ์กวัดแกว่งซึ่งสรรพ์ วะวาบวะวาวขาวคม ฯ |
ศัสตราวุธอัน | |
| ๏ พลรถแหล่ล้วนควรชม สง่าประกอบดุมกง ฯ |
แอกงอนอ่อนสม | |
| ๏ เล็งสูงลิ่วสวยชวยธง สบัดระริ้วปลิวปลาย ฯ |
ชายโบกชวนบง | |
| ๏ ปืนไฟใส่ล้อเลื่อนราย และลูกกระสุนดินดำ ฯ |
หามลากมากหลาย | |
| ๏ พร้อมสรรพกองทัพโดยลำ ระย่อสยองเยงยล ฯ |
ดับล้วนควรยำ | |
| ๏ เคลื่อนคลายพลนิกายสกล อุโฆษผสานศัพท์ฟัง ฯ |
เต็มสองฟากสถล | |
| ๏ เสียงสารแสะร้องก้องดัง และเสียงพยู่ห์โยธี ฯ |
เสียงโกลนเตือนพะนัง | |
| ๏ เสียงแซ่สังคีตดีดสี สิกัมปนาทหวาดไหว ฯ |
พาทย์กลองฆ้องตี | |
| ๏ ผงคลีมืดคลุ้มกลุ้มไป ทำลายถล่มจมเอียง ฯ |
ปานพื้นแผ่นไผท | |
| ๏ ออกจากราชคฤห์เขตร์เวียง วัชชีประชิดชิงไชย ๚ |
มุ่งแคว้นแดนเชียง |
กมล ฉันท์ ๑๒ (เสียงอ่าน ส24)
| ๏ อนุมัคคะกรีฑา ณระหว่างวนาลัย |
พละคลาคะคล่ำไป ละเลาะทุ่งและนาเนิน ฯ |
|
| ๏ อนุจรสิขรเขา ระยะทางสิไกลเกิน |
บถะเต้าวิถีเถิน ก็คะค้อยคระไลคลา ฯ |
|
| ๏ ผิวะกาละมัชฌัน หัศะร้อนและอ่อนกา |
ติกะอันระวีสา ยะสกนธ์พหลหาญ ฯ |
|
| ๏ ก็มิรีบมิรัดเอื้อ พละปรีดิสำราญ |
ทนุเพื่อสบายบาน ศุขะพอก็ต่อไป ฯ |
|
| ๏ สุริยงคะสายัณห์ พนะยากก็อาศรัย |
ผิจะดั้นจะเดินใน นิทระแรมระวังกัน ฯ |
|
| ๏ บุรพัณหะเพลา จระต่อวนารัญ |
ลุก็คลาก็ขับสัญ ญปถานุกรมไป ฯ |
|
| ๏ เพราะประสงค์จะปลุกกล้า บ ระอิดระอาใด |
อุปการะเอาใจ ขณะเมี่อมิจำเปน ฯ |
|
| ๏ กิจะสรรพะทั้งหลาย อุระใพร่จะลำเค็ญ |
มนะนายตระหนักเห็น และจะควรวินุทไฉน ฯ |
|
| ๏ ก็จะมีกะใจภัก อริหมู่ริปูใน |
ดิสมรรคและชิงไชย รณะภูมิเต็มพล ฯ |
|
| ๏ จระโดยวนันดร ลุกระทั่งนทีดล |
และระรอนระแรมจน ดิระดิตถะขอบคัน ฯ |
|
| ๏ ธุระจำจะต้องข้าม พละไกรคระไลบรร |
ชละยาตร์พยู่ห์ขันธ์ สุวิสาลิธานี ๚ |
วิชชุมมาลา ฉันท์ ๘ (เสียงอ่าน ส25)
| ๏ ข่าวเศิกเอิกอึง ในหมู่ผู้คน แทบทุกถิ่นหมด อกสั่นขวัญหนี |
ทราบถึงบัดดล ชาวเวสาลี ชนบทบูรี หวาดกลัวทั่วไป ฯ |
|
| ๏ ตื่นตาหน้าเผือด หลบลี้หนีตาย ซุกครอกซอกครัว เข้าดงพงไพร |
หมดเลือดสั่นกาย วุ่นหวั่นพรั่นใจ ซ่อนตัวแตกไภย ทิ้งย่านบ้านตน ฯ |
|
| ๏ เหลือจักห้ามปราม พันหัวหน้าราษฎร์ หาฤๅแก่กัน จักไม่ให้พล |
ชาวคามล่าลาศน์ ขุนด่านดำบล คิดผันผ่อนปรน มาคธข้ามมา ฯ |
|
| ๏ จึ่งให้ตีกลอง แจ้งข่าวไพรี เพื่อหมู่ภูมี ชุมนุมบัญชา |
ป่าวร้องทันที รุกเบียฬบีฑา วัชชีอาณา ป้องกันฉันใด ฯ |
|
| ๏ ราชาลิจฉวี ที่ทรงจำนง ต่างองค์ดำรัส ใครเปนใหญ่ใคร |
ไป่มีสักองค์ เพื่อจักเสด็จไป เรียกนัดทำไม กล้าหาญเห็นดี ฯ |
|
| ๏ เชิญเทอญท่านต้อง ปฤกษาปราไส แต่ส่วนเราใช่ ใจอย่างผู้ภี |
ขัดข้องข้อไหน ตามเรื่องตามที เปนใหญ่แลมี รุกห่อนอาจหาญ ฯ |
|
| ๏ ต่างทรงสำแดง สามัคคีขาด ภูมิศร์ลิจฉวี ไป่ชุมนุมสมาน |
ความแขงอำนาจ แก่งแย่งโดยมาน วัชชีรัฎฐบาล แม้แต่สักองค์ ๚ |
อินทรวิเขียร ฉันท์ ๑๑ (เสียงอ่าน ส26)
| ๏ ปิ่นเขตร์มคธขัต ยั้งทัพประทับตรง |
ติยะรัชชธำรง นคเรศวิสาลี ฯ |
|
| ๏ ภูธรธสังเกต แห่งราชะวัชชี |
พิเคราะห์เหตุณธานี ขณะเศิกประชิดแดน ฯ |
|
| ๏ ดูดั่งบรู้ศึก ฤๅคิดจะตอบแทน |
และมินึกจะเกรงแกลน รณะเพื่อระงับไภย ฯ |
|
| ๏ นิ่งเงียบสงบงำ ปรากฎประหนึ่งใน |
บมิทำประการใด บุระว่างและร้างคน ฯ |
|
| ๏ แน่โดยมิพักสง ท่านวัสสการจน |
สยะคงกระทบกล ลุกระนี้ประจักษ์ตา ฯ |
|
| ๏ ภินท์พัทธะสามัค ชาวลิจฉวีวา |
คิยะพรรคพระราชา ระจะพ้องอนัตถ์ไภย ฯ |
|
| ๏ ลูกข่างประดาทา หมุนเล่นสนุกไฉน |
รกะกาละขว้างไป ดุจะกันฉนั้นหนอ ฯ |
|
| ๏ ครูวัสสการเเส่ ปั่นป่วนบเหลือหลอ |
กละแหย่ยุดีพอ จะมิร้าวมิรานกัน ฯ |
|
| ๏ ครั้นทรงพระปรารพภ์ ชานายนิกายสรร |
กิจะจบธจึ่งบัญ พะทแกล้วทหารหาญ ฯ |
|
| ๏ เร่งทำอุลุมป์เว เพื่อข้ามนทีธาร |
ฬุคเนกะเกณฑ์การ จระเข้านครบร ฯ |
|
| ๏ เขารับพระบัณฑูร ภาโรปกรณ์ตอน |
อดิศูริย์บดีศร ทิวะรุ่งสฤทธิ์พลัน ฯ |
|
| ๏ จอมนารถพระยาตรา โดยแพและพ่วงปัน |
พยุหาธิทัพขันธ์ พละข้ามณคงคา ฯ |
|
| ๏ จนหมดพหลเนื่อง ขึ้นฝั่งลุเวสา |
ยละเนืองขนัดคลา ลิบุเรศสดวกดาย ๚ |
จิตรปทา ฉันท์ ๘ (เสียงอ่าน ส27)
| ๏ นาคะระธา เห็นริปุมี ข้ามติระชล มุ่งจะทลาย |
นิวิสาลี พละมากมาย ก็ลุพ้นหมาย พระนครตน ฯ |
|
| ๏ ต่างก็ตระหนก ตื่นบมิเว้น ทั่วบุระคา เสียงอลวน |
มนะอกเต้น ตละผู้คน มะจลาจล อลเวงไป ฯ |
|
| ๏ สรรพะสกล ตรอมจิตระภี บางคณะอา ยังมิกระไร |
มุขะมนตรี รุกะเภทไภย ทระปราไส ขณะนี้หนอ ฯ |
|
| ๏ ควรบริบาล ต้านประทะกัน ขัตติยะรา ดำริหะขอ |
พระทวารมั่น อริก่อนพอ ชะสภารอ วระโองการ ฯ |
|
| ๏ ทรงตริไฉน ตามนยะดำ เสวกะผอง อาณติปาน |
ก็จะได้ทำ รัสะภูบาล ก็เคาะกลองขาน ดุจะกลองพัง ฯ |
|
| ๏ ศัพทะอุโฆษ ลิจฉวิด้าว ต่างธก็เฉย ไท้นฤกัง |
ลุพระโสตร์ท้าว ขณะทรงฟัง และละเลยดัง วละอย่างไร ฯ |
|
| ๏ ต่างบมิคลา แม้พระทวาร รอบทิศะด้าน ห่อนนระใด |
ณสภาคาร บุระทั่วไป และทวารไหน ธุระปิดมี ๚ |
สัททัลวิกีฬิต ฉันท์ ๑๙ (เสียงอ่าน ส28)
๏ จอมทัพมาคธะราษฐ์ธยาตร์พยุหะกรี |
อินทรวิเชียร ฉันท์ ๑๑ (เสียงอ่าน ส29)
| ๏ อันภูบดีรา ได้ลิจฉวีภู |
วะประเทศสดวกดี ฯ | |
| ๏ แลสรรพะบรรดา ถึงซึ่งพิบัตบี |
ฑะอนัตถ์พินาศหนา ฯ | |
| ๏ เหี้ยมนั้นเพราะผันแผก ถือทิฏฐิมานสา |
หศะโทษพิโรธจอง ฯ | |
| ๏ แยกพรรคสมรรคภิน ขาดญาณพิจารณ์ตรอง |
ตริมะลักประจักษ์เจือ ฯ | |
| ๏ เชื่ออรรถยุบลเอา มากโมหะฟั่นเฝือ |
บมิฟอกคดีมูล ฯ | |
| ๏ จึ่งดาลประการหา เสียแดนผไทสูญ |
กิติศัพทะเสื่อมนาม ฯ | |
| ๏ ควรชมนิยมจัด เปนเอกอุบายงาม |
กละงำกระทำมา ฯ | |
| ๏ พุทธาทิบัณฑิต รพภ์สรรเสริญสา |
ธุสมัคคภาพผล ฯ | |
| ๏ ว่าอาจจะอวยผา ดีสู่ณหมู่ตน |
บนิราศนิรันดร ฯ | |
| ๏ หมู่ใดผิสามัค ไปปราศนิราศรอน |
คุณะไร้ไฉนดล ฯ | |
| ๏ พร้อมเพรียงประเสริฐครัน ผู้หวังเจริญตน |
กิจะเกี่ยวกะหมู่เขา ฯ | |
| ๏ พึงหมายสมัคคิ์เปน ธูรทั่วและตัวเรา |
บมิเห็น ณ ฝ่ายเดียว ฯ | |
| ๏ ควรยกประโยชน์ยื่น ดูบ้างและกลมเกลียว |
มิตระภาพผดุงครอง ฯ | |
| ๏ ยั้งทิฏฐิมานหย่อน อารีมิมีหมอง |
มนะเมื่อจะทำใด ฯ | |
| ๏ ลาภผลสกลบรร ตามน้อยและมากใจ |
ยุติเที่ยงนิยมธรรม์ ฯ | |
| ๏ พึงมาระยาตร์ยึด รื้อฤษยาอัน |
อุปเฉทะไมตรี ฯ | |
| ๏ ดั่งนั้นณหมู่ใด พร้อมเพรียงนิวัทธ์นี |
ระวิวาทระแวงกัน ฯ | |
| ๏ หวังเทอญมิต้องสง ซึ่งศุขกเษมสันต์ |
หิตะกอบทวีการ ฯ | |
| ๏ ใครเล่าจะสามารถ หักล้างบแหลกลาญ |
ก็เพราะพร้อมเพราะเพรียงกัน ฯ | |
| ๏ ป่วยกล่าวอะไรฝูง ฤๅสรรพะสัตว์อัน |
เฉภาะมีชิวีครอง ฯ | |
| ๏ แม้มากผิกิ่งไม้ มัดกำกระนั้นปอง |
พละหักก็เต็มทน ฯ | |
| ๏ เหล่าไหนผิไมตรี การใดจะขวายขวน |
บมิพร้อมมิเพรียงกัน ฯ | |
| ๏ อย่าปราถนาหวัง จักมาอุบัติบรร |
ลุไฉนบได้มี ฯ | |
| ๏ ปวงทุกข์พิบัติสรร แม้ไป่นิยมปี |
ติประสงค์ก็คงสม ฯ | |
| ๏ ควรชนประชุมเปน สามัคคิปรารม |
ภะนิพัทธคำนึง ฯ | |
| ๏ ไป่มีก็ให้มี ให้ยิ่งภิโยจึง |
จะประสบศุขาลัย ๚ |
ฉบงง ๑๖ (เสียงอ่าน ส30)
| ๏ พร่ำพรรณน์ฉันทพากย์โดยใจ นิทานบุราณเปนมูล ฯ |
เพียรจบตามนัย | |
| ๏ นามสฤษดิ์นายชิต ชวางกูร สลัดอาลัสย์อันมี ฯ |
เชลงเฉลาเอาธูร | |
| ๏ ไว้ปากไว้วากย์วาที ไว้เกียรดิ์และไว้นามกร ฯ |
ไว้วงศ์กระวี | |
| ๏ ไว้เฉลิมเสริมศรีพระนคร พิเศษประดับดูงาม ฯ |
คือพิทยาภรณ์ | |
| ๏ ค่อยคิดติดต่อโดยความ กระวีผิเพ่งเล็งเห็น ฯ |
มิคลายพยายาม | |
| ๏ ฉันทภาคยากล้ำลำเค็ญ เพราะศัพท์บังคับหนักเบา ฯ |
ถ้อยคำจำเป็น | |
| ๏ พึงอภัยข้าผู้วัยเยาว์ มิใช่จะคิดแข่งขัน ฯ |
วิทย์หย่อนอ่อนเชาวน์ | |
| ๏ อาศรัยใจชอบเชิงประพันธ์ ] ก็เครื่องจะเปลืองเวลา ฯ |
กิจอื่นว่างครัน | |
| ๏ จำเนียรแต่เพียรอุตสา สฤทธิ์ด้วยจิตร์จงพลัน ฯ |
หะพจน์พรรณนา | |
| ๏ ฝากไว้ในน่าแห่งบรรณ สุภาพมหาชนชม ฯ |
เพื่อเชื้อเชิญสรรพ์ | |
| ๏ สถิตย์เสถียรเทียรฆ์กาละนิยม ประสาทะพรพาจา ฯ |
ถ้อยเสริญเทอญสม | |
| ๏ ขอจุ่งอิฏฐผลนานา ณผู้พิจารณ์อ่านฟัง ๚๛ |
ลุดั่งปราถนา |
ปรารมภพจน์